Op 31 december 2024 gingen enkele cruciale wijzigingen in de regelgeving omtrent tabak in voege, waaronder een gevoelige uitbreiding van de plaatsen waar een rookverbod geldt.
Het rookverbod geldt op bepaalde publiek toegankelijke openluchtterreinen, zoals pretparken, dierentuinen, speelpleinen en sportterreinen.
Daarnaast is het verboden te roken binnen een straal van tien meter rond de in- en uitgangen van zorg- en onderwijsinstellingen (scholen, ziekenhuizen, woonzorgcentra, kinderdagverblijven....) en openbare bibliotheken. Afgebakende rookzones buiten deze straal blijven toegestaan. Reeds bestaande rookzones aan ingangen mogen maximaal tot eind 2028 blijven bestaan. Een duidelijke signalisatie van het rookverbod is vanaf die dag ook verplicht.
Het rookverbod geldt niet:
- wanneer een meerdaags festival georganiseerd wordt op het domein van een sportveld.
- op de terrassen van de horecagelegenheden gelinkt aan de sportterreinen.
- buiten de openingsuren van de kinderboerderijen.
Vanaf 1 januari 2025 geldt het verbod op tijdelijke verkooppunten voor tabaksproducten (zoals festivals) en het algemeen verbod op de verkoop van wegwerp e-sigaretten, onafhankelijk van het type verkooppunt.
Vanaf 1 april 2025 mogen voedingswinkels groter dan 400 vierkante meter geen tabaksproducten meer verkopen. In de toegelaten verkooppunten mogen tabaksproducten niet langer zichtbaar worden uitgestald (uitstalverbod).
Controles inspectiediensten 2025
De Inspectiedienst Consumptieproducten van de FOD Volksgezondheid werd verder uitgebreid en heeft ook bredere bevoegdheden gekregen. De controleurs gaan regelmatig op pad in multidisciplinaire teams om gecoördineerde acties te voeren die inbreuken op meerdere vlakken kunnen vaststellen (in samenwerking met het FAVV, FOD Economie, sociale inspectie, politie, etc.). Dit zorgt ook voor uitwisseling van expertise. Wat betreft de nieuwe plekken waar een rookverbod geldt, zal de dienst begin 2025 prioriteit geven aan controles op signalisatie en sensibiliserend te werk gaan.
De dienst zal ook prioritair controles uitvoeren op de verkoop van illegale producten, ook via het internet (smartvapes, wegwerp e-sigaretten...).
In 2025 plant de FOD Volksgezondheid ook scholieren in te zetten als ‘mystery’-shoppers om het verbod op de verkoop van tabak en alcohol aan minderjarigen te controleren. Uit de resultaten van de zomercampagne van de zomer van 2024 bleek immers dat dit nog steeds niet goed nageleefd wordt. Het inzetten van ‘mystery’-shoppers blijkt echter de meest efficiënte wijze om te contoleren en jongeren te beschermen.
Inbreuken
Deze wetswijzigingen zijn noodzakelijk om een rookvrije generatie te creëren, om het roken te ontmoedigen en denormaliseren, en om jongeren en kwetsbaren te beschermen tegen de negatieve gezondheidsimpact van passief roken. Inbreuken tegen de nieuwe bepalingen zullen bestraft worden. Overtreders kunnen een boete krijgen van 208 euro tot 8.000 euro.
