Hemelwater- en droogteplan

Om beter voorbereid te zijn op extreme klimaat- en weerfenomenen zoals hevige regenval en langdurige droogte, heeft het lokaal bestuur van Kapelle-op-den-Bos, samen met Aquafin, een visie uitgeschreven. De aanpak van deze problematiek hebben we gebundeld in een hemelwater- en droogteplan. 

De opwarming van de aarde heeft een invloed op de manier en de intensiteit waarmee neerslag valt. In de winter krijgen we meer en intense regen, in de zomer net minder. Als het dan al regent in de zomer, kan dat zo intens zijn dat het regenwater niet de tijd krijgt om te infiltreren in de harde, droge ondergrond wat op zich ook voor veel overlast kan zorgen.

De Vlaamse overheid lanceerde daarom het project 'Blue Deal', een ambitieus programma om de droogteproblematiek in Vlaanderen aan te pakken. Eén van de acties is de opmaak van gemeentelijke hemelwater- en droogteplannen. Vanaf eind 2024 is dit een verplichting als de lokale besturen nog in aanmerking willen komen voor subsidies van de Vlaamse Milieumaatschappij voor o.a. rioleringsaanleg.

Deze doelstellingen krijgen extra aandacht:

- SLIM INVESTEREN

Rioleringswerken gaan altijd gepaard met grote investeringen. Met een hemelwater- en droogteplan heeft Kapelle-op-den-Bos een kompas in handen dat toelaat om gericht te investeren en te kiezen voor de meest efficiënte oplossing. Zo moet de oefening niet voor elk project afzonderlijk gebeuren.

- WATEROVERLAST TEGENGAAN

De toenemende verharding en het veranderende neerslagpatroon zorgen ervoor dat de huidige knelpunten van wateroverlast kritischer worden. Tegelijk ontstaan er ook nieuwe knelpunten. Binnen een hemelwater- en droogteplan wordt het totale watersysteem bekeken, zodat deze knelpunten grondig en efficiënt kunnen aangepakt worden.

- DROOGTE BEPERKEN

Door de toenemende verharding en bebouwing en het ontbreken van infrastructuur om het hemelwater op te vangen, stroomt een groot deel ervan versneld weg. Het zou veel beter ter plaatse gehouden worden, zodat het in de bodem kan infiltreren en de grondwatertafel aanvullen. Verdroging van de bodem heeft een negatieve impact op verzilting, CO2-opslag,… Als er geen ruimte is voor infiltratie, kan het hemelwater gebufferd worden voor hergebruik.

- WATERKWALITEIT VERHOGEN

De waterkwaliteit in onze waterlopen is, ondanks grote vooruitgang, nog lang niet overal goed genoeg. Door hemelwater niet langer te lozen op het gemengde rioleringssysteem, zal de riolering minder snel overbelast geraken, en komt er dus via overstorten minder vervuild water in de waterlopen terecht. Daarnaast is het afvalwater dat op de zuivering terecht komt minder verdund als het niet gemengd is met regenwater. Dit zorgt voor een betere zuivering en voor properder water.

- KLIMAATADAPTATIE

Het veranderende klimaat leidt in Vlaanderen tot nattere winters en intensere zomerbuien afgewisseld met langere periodes van droogte. Met een hemelwater- en droogteplan worden maatregelen voorgesteld die niet alleen op een robuuste manier water kunnen opvangen en infiltreren, maar ook helpen om andere effecten van de klimaatverandering zoals hittestress te verminderen. Verder zijn er ook andere ecosysteemdiensten verbonden aan een groenere omgeving, zoals de opvang van CO2, die ook een verzachtend effect hebben op de klimaatverandering.

Het lokaal bestuur ontwikkelde samen met diverse actoren een visie waarbij een inventaris werd opgemaakt van locaties waar ingrepen mogelijk zijn op het vlak van ontharding, (her)gebruik van regenwater, infiltratie, buffering, vertraagde afvoer, enz…